เรื่องของเกลียว |
เรื่องของเกลียว เกลียวสามเหลี่ยม |
เนื่องจากเกลียวเป็นสิ่งสำคัญที่สุด จึงมีการออกแบบออกมาเพื่อจุดประสงค์การใช้งานที่ต่างกันไป ดังนี้ 1.เกลียวสามเหลี่ยม เป้นเกลียวที่มีพื้นที่หน้าตัดเป็นรุปสามเหลี่ยมมีทั้งเกลียวที่เป็นระบบ อังกฤษ เราพบเจอในชีวิตประจำวันมากที่สุด แถมยังแบ่งออกเป็นอีกหลายมาตรฐาน ดังนี้ |
มาตรฐานเกลียว |
เกลียวเมตริก หรือเกลียวมิลที่เราเรียกกัน ซึ้งยังแบ่งเป็น เกลียว IOS อีก เกลียวเมตริกธรรมดาคือเกลียวที่มีมุมรวมยอดเกลียว 60องศา แตกต่างจากเกลียวเมตริก ISO ตรงสุตรการคำนวณบางค่าแตกต่างกันเช่น สูตรหาค่าความลึก เรื่องนี้ปล่อยให้วิศวกรเขาคิดไปเถอะตอนนี้เรารู้ว่าเกลียวเมตริกมี 2 แบบไปก่อน |
เกลียววิตเวร์ต คือเกลียวระบบอังกฤษที่คิดค้นขึ้นโดย Mr.Joseph Whitworth เป็นชาวอังกฤษ เป็นเกลียวที่มีมุมมนโค้งทั้งยอดเกลียวและโคนเกลียว นิยมใช้งาน ติดตั้งประปาและสุขภัณฑ์มีมุมยอดเกลียว 55องศาเป็นเกลียวเป็นจำนวนเกลียวต่อนิ้วการใช้สัญลักษณ์จะบอกด้วยความยาวเส้นผ่าศุนย์กลาง โตนอกของเกลียวเป็นนิ้วและตามด้วยจำนวนเกลียวต่อนิ้วและอักษรตัวย่อดังต่อไปนี้ - BSW =(British Standard Whitworth) หมายถึงเกลียววิตเวอร์ตชนิดหยาบ - BSF = (British Standard Fine) หมายถึงเกลียววิตเวอร์ตชนิดละเอียด เกลียวอเมริกัน คือเกลียวสามเหลี่ยมที่ใช้หน่วยเป็นนิ้วเป็นเกลียววิตเวอร์ตแต่มีรูปร่างแตกต่างกันตรงมีมุมรวมยอดเกลียว 60 องศาบอกเป็นจำนวน เกลียวต่อนิ้วสัญลักษณ์ในการบอกจะขึ้นด้วยขนาดเส้นผ่าศูนย์โตนอกมีหน่วยเป็นนิ้วตามด้วยจำนวนเกลียวต่อนิ้วและตามด้วยอักษรตัวย่อดังต่อไป - NC (National Coarse Thread Series) หมายถึงเกลียวอเมริกันชนิดเกลียดหยาบ - NF (National Fine Thread Series) หมายถึงเกลียวอเมริกันชนิดเกลียวละเอียด - NEF (National Extra Fine Thread Series) หมายถึงเกลียวอเมริกันชนิดพิเศษที่ผลิตมาใช้งานเฉพาะอย่างมีจำนวนเกลียวต่อนิ้วที่แตกต่าง จากสองชนิดแรกเมื่อเทียบกับขนาดของเกลียวที่โตเท่ากัน |
เรื่องของเกลียวสี่เหลี่ยม |
เกลียวสี่เหลี่ยม เป้นเกลียวที่มีมุม 90 องศา และมีความแข็งแรงเหมาสำหรับงานที่ต้องการกำลังส่งมากๆ เช่น เกลียวของปากกาจับงาน เกลียวสี่เหลี่ยมคางหมูเมตริก คือมุมที่มีมุมรวมยอดเกลียว 30 องศา เป็นเกลียวที่เหมาะสำหรับการส่งกำลังขับเคลื่อนเพราะมีความแข็งแรง กว่าเกลียวสามเหลี่ยมเช่นเกลียวปากกาจับงานและเกลียวเพลานำของเครื่องกลึง เกลียวสี่เหลี่ยมคสงหมูอเมริกัน คือเกลียวสี่เหลี่ยมคางหมูเหมือนเกลียวสี่เหลี่ยมคางหมูเมตริกมุมยอดเกลียว 29 องศา ลักษณะการใช้งาน เหมือนกับเกลียวสี่เหลี่ยมคางหมูเมตริกมีการกำหนดขนาดเป็นนิ้วและบอกจำนวนเกลียวต่อนิ้วแทนระยะพิตน์ดังนั้นในการคำนวณถ้าต้องการหน่วยเป็นมิลิเมตร จะต้องคูณด้วย 25.4 มม จึงจะมีหน่วยเป็นมิลิเมตร |
เรื่องของเกลียว |
เกลียวฟันเลื่อย-เกลียวกลม |
เกลียวฟันเลื่อย เหมาะสำหรับงานส่งกำลังที่ต้องการความปลอดภัยเคลื่อนที่ได้สะดวกในทิศทางเดียวอีกทางจะเคลื่อนที่ลงยากเป็นการป้องกันการรูดของเกลียว เหมาะสำหรับใช้ทำอุปกรณ์แม่แรงยกรถหรือของหนักเพราะปลอดภัยกว่าเกลียดชนิดอื่นๆมีมุมรวมยอดเกลียว 30+3 องศารวม 33 องศา เกลียวกลม คือเกลียวที่มีมุมรวม 30 องศายอดเกลียวและโคนเกลียวโค้งมนเป็นเกลียวในระบบอังกฤษมีการบอกจำนวนเกลียวต่อนิ้วเหมาะสำหรับงาน ที่ต้องการเคลื่อนที่ได้สะดวกเช่นเกลียวที่ขวดน้ำอัดลม เกลียวหลอดไฟฟ้า เป็นต้น |
ข้อมูลพื้นฐานสกรู สกรู-น็อต ชิ้นส่วนเล็กๆที่สำคัญยิ่ง เราจะเห็นอยุ่ทั่วไปหมดในความเป็นจริง สกรู-น็อต อยู่ในสินค้าประเภท สลักภัณฑ์ ดังนั้นกลุ่มสินค้าประเภทนี้ยิ่งครอบจักรววาลไปใหญ่ เพราะเป็นชิ้นส่วนที่ช่วยให้ของสองชิ้นขึ้นไปมายึดติดกันในรูปแบบต่างๆ แน่นบ้าง หลวมบ้างตามแต่จะออกแบบเพื่อการใช้งาน คงต้องเริ่มจาก สกรู(Screw) หรือที่เรียกว่า น็อตตัวผู้เป็นแท่งเหล็กทรงกระบอกหรือทรงกรวยมีเกลียวอยู่รอบ ปลายด้านหนึ่งมีหัวใจในลลักษณะต่างๆ เช่น หัวหกเหลี่ยม หัวจม หัวจมเตเปรอร์ หัวแฉก หววติดแหวนหัวกลม หรือ หัวผ่าร่องเป็นต้น |
ข้อมูลพื้นฐานปลายเกลียว รูปร่างของส่วนปลายอีกด้านก็จะมีลักษณะต่างๆ เช่น ปลายเกลียวปกติ ปลายเกลียวปล่อย และปลายสว่าน เอาแค่เรื่องสกรูอย่างเดียว ก็มีหลายประเภทแล้ว ดังนั้นเวลาจะเรียนต้องระบุ รูปแบบ ประเภท ขนาด เกรด ให้ชัดเจน |
ข้อมูลพื้นฐานหัวน็อต ส่วนน็อต (NUT) จะหมายถึงน็อตตัวเมีย ซึ่งบางท่านจะเรียกว่าหัวน็อตซึ่งมีลาณะคล้ายแหวนมีรูตรงกลาง ภายในจะมีร่องเป็นเกลียวเพื่อที่จะสามารถหมุนเข้ากับสกรูได้ หัวน็อตมีหลายประเภท เช่น หัวน็อตหกเหลี่ยม หัวน็อตติดจาน หัวน็อตกลม เพราะฉะนั้นถ้าจะเรียกว่าน็อตเฉยๆแล้วไม่ระบุอะไรเพิ่มเติม ก็จะเป็นอันเข้าใจได้ว่าต้องการหัวน็อตหกเหลี่ยม แต่แท้จริงแล้วหัวน็อตนั้นมีรูปร่างหลากหลาย ซึ้งการใช้งานก็จะหลากหลายไปตามรูปแบบ ตามรูปร่างของมันด้วย เช่น หัวน็อตหกเหลี่ยม หัวน็อตติดจาน หัวน็อตหางปลา หัวน็อตล้อค (ซึ้งยังแยกเป็นสปริงกับไนล่อน)และยังมีอีกหลายประเภท |
ข้อมูลพื้นฐานสิ่งที่เราต้องรู้ในการเลือกใช้งานสกรูน็อต |
สิ่งสำคัญเบื้องต้นที่เราต้องรู้ในการเลือกใช้งานสกรูน้อตมีดังนี้ - วัสดุที่ใช้ผลิต เช่น เหล็กกล้าเกรดต่างๆ สแตนเลสเกรดต่างๆ ทองเหลือง ไททาเนียม เป็นต้น เราต้องรู้ก่อนว่าคุณสมบัติของวัสดุที่เลือกมาใช้ก่อนกับงานของเราหรือไม่ เพราะวัสดุแต่ละประเภทจะมีความแข็งและความยืดหยุ่น ต่างกัน - รูปร่างของส่วนหัว ซึ่งมีด้วยกันหลายประเภท เช่นหัวหกเหลี่ยม หัวจม หัวจมเตเปอร์ หัวแฉก หัวติดแหวน หัวกลม หรือหัวผ่าร่อง - รูปร่างของส่วนปลาย เช่น ปลายเกลียวปกติ ปลายเกลียวปล่อย และปลายสว่าน - ขนาดความโต ความยาว และเกลียวที่ต้องการ โดยส่วนใหญ่จะแบ่งเป็นเกลียวนิล และเกลียวหุน - ขนาดสกรูประกอบด้วย ความโต ระยะเกลียว ความยาวของลำตัว - ขนาดหัวน้อตประกอบด้วย ความโต ระยะเกลียว |
ข้อมูลพื้นฐานสิ่งที่เราต้องรู้ในการเลือกใช้งานสกรูน็อต - มาตรฐานสกรู และมาตรฐานหัวน็อตที่ใช้กันในประเทศไทยนั้น มีหลากหลายมาตรฐานโดยอ้างอิงมาจากหลายประเทศ เช่น มาตรฐาน ASTM และ ANSI จากอเมริกา JIS จากญี่ปุ่น DIN จากเยอรมัน ISO จากยุโรป AS/NZS จากออสเตรเลีย/นิวซีแลนด์ และ มอก จากไทย ซึ่งหากเป็นงานที่มีรุปแบบชัดเจน ทางวิศวกรออกแบบ จะเป็นผู้คำนวณและระบุชนิด ขนาด ตลอดจนมาตรฐานของสกรูและน็อต ที่ต้องใช้กับงานนั้นๆไว้อย่างละเอียด เช่น งานโครงสร้างอาคาร งานประกอบชิ้นส่วน อุตสาหกรรม เป็นต้น - เกรดซึ่งเป็นตัวบ่งชี้ ค่าความแข็ง ค่าแรงดึง - เกรดสกรู 5.6 5.8 6.8 8.8 10.9 12.9 - เกรดหัวน็อต 4 5 6 8 9 10 12
|
ข้อมูลพื้นฐานการวัดขนาดสกรู- น็อต |
การวัดขนาดสกรู-น็อต เข้าใจว่าหลายท่านอาจจะสับสนระหว่างการวัดขนาดของสกรูน็อตกับการหาอุปกรณ์ขันน็อตการวัดค่าสกรูน็อตสิ่งที่ต้องนึกถึงเป็นอย่างแรกเลยก้คือเกลียว เพราะลำพังเกลียวเองก็มีหลายแบบ ออกแบบตามวัตถุประสงค์ของการใช้งาน |
ลักษณะของเกลียว มี 2 แบบคือ 1. เกลียวทรงกระบอก 2. เกลียวเรียว ลักษณะทรงกรวย |
ชนิดของเกลียวก็มี 2 แบบคือ 1.เกลียวนอก คือเกลียวที่อยู่ด้านนอกของวัสดุ เช่นสกรูสตัส 2.เกลียวใน คือเกลียวที่ฝังอยู่ในวัสดุ เช่น น็อตตัวเมีย |
ข้อมุลพื้นฐานการวัดขนาดสกรุ-น็อต ส่วนประกอบที่สำคัญที่ควรู้ในที่นี่ คือ 1.ระยะพิตช์ คือความห่างระหว่างยอดเกลียวที่อยู่ติดกัน 2.เส้นผ่าศูนย์กลางขนาด 3.มุมของเกลียว 4.ทิศทางการเคลื่อนที่ของเกลียว คือ เกลียวซ้ายและ เกลียวขวา โดยเกลียวขวาคือเกลียวที่เราใช้กันอยู่ในชีวิตประจำวัน |
ตารางเทียบเกลียว เกลียวหุน |
A4 | ||
ตารางเทียบ เกลียวหุน |
|||
ขนาด |
เกลียว |
||
NC (หยาบ) | NC (ละเอียด) | BSW | |
3/16" |
24 |
- |
24 |
1/4" |
20 |
28 |
20 |
5/16" |
18 |
24 |
18 |
3/8" |
16 |
24 |
16 |
7/16" |
14 |
20 |
14 |
1/2" |
13 |
20 |
12** |
9.16" |
12 |
18 |
12 |
5/8" |
11 |
18 |
11 |
3/4" |
10 |
16 |
10 |
1" |
8 |
12 |
8 |
1.1/8" |
7 |
12 |
7 |
1.14" |
7 |
12 |
7 |
1.12" |
6 |
- |
6 |
1.3/4" |
5 |
- |
5 |
2" |
4.5 |
- |
4.5 |
**ตัวเลขในตาราง คือ จำนวนฟันเกลียว ต่อความยาวเกลียวหนึ่งนิ้ว |